PPE – pracodawcy z myślą o przyszłości pracowników

Trzeci filar, stanowiący w polskim systemie emerytalnym najbardziej wiarygodne zabezpieczenie finansowe przyszłych emerytów cieszy się w Polsce znikomym zainteresowaniem. Niepokojąco spada również liczba osób, które inwestują w ten sposób. Zagadnienie to dotyczy w sposób szczególny pracowniczych programów emerytalnych (PPE), które w naszym kraju funkcjonują już od kilku lat.

W Polsce zarejestrowano ich zaledwie 300. Uczestniczy w nich tylko 100 tysięcy osób, a ich aktywa szacuje się na około 600 mln zł. PPE działające w formie umowy z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych to tylko 1/3 działających na rynku programów tego rodzaju.

Zalety programu

Niewielka popularność PPE wśród pracodawców wynikała dotąd m.in. ze skomplikowanej procedury prawnej, która obowiązuje w procesie rejestracji, a także niewielkiej elastyczności ich prowadzenia. Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych z dnia 20 kwietnia 2004 roku wprowadziła wprawdzie dla pracodawców szereg udogodnień, ale nie zmieniło to radykalnie sytuacji.

Przede wszystkim uproszczony został proces rejestracji, pozostawiła swobodę w sposobie naliczania składki podstawowej wnoszonej do PPE, przewiduje także możliwość zawieszenia składki czy też czasowego ograniczenia ich wysokości, a ponadto pozwoliła pracodawcy na wycofanie się z programu w razie złej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa czy też zawarcia porozumienia z reprezentacją pracowników.

Adresaci programu

Do PPE przystąpić może niemal każdy pracodawca. Ustawodawca pozostawił sporą swobodę w wyborze formy i kształtowaniu warunków działania programu. PPE może więc dostosować do możliwości oraz potrzeb każdego przedsiębiorstwa, nawet małego zakładu pracy. Również kilku pracodawców może utworzyć międzyzakładowy PPE.

Przepisy kładą ograniczenia na jednostki budżetowe, w których PPE powoływać nie wolno. Wydatki na koszty płac ograniczone są ustawą budżetową. Nie można ich powiększać o koszt składek podstawowych odprowadzanych na poczet pracowniczego programu emerytalnego. Pracownicy administracji samorządowej i państwowej nie mogą zatem być uczestnikami PPE.

Warto pamiętać o tym, że składki odprowadzane na poczet PPE nie podlegają opodatkowaniu od dochodów kapitałowych (podatek Belki).

Wypłata i zwrot środków

Składki podstawowe opłaca pracodawca, natomiast składki dodatkowe wnoszone mogą być przez pracowników.

Środki zgromadzone w PPE wypłacane są w wybranej formie:

• wypłaty transferowej,

• zwrotu,

• wypłaty po osiągnięciu określonego wieku.

Wypłata transferowa związana jest z przeniesieniem środków do innego PPE bądź na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE). Wypłaty transferowej nie można dokonać, jeśli uczestnik nadal jest pracownikiem firmy, która prowadzi PPE. Środki z PPE można jednak transferować po śmierci uczestnika na wniosek uposażonego, który może zlecić ich wpłatę na swoje IKE.

Zwrot środków następuje na skutek likwidacji programu, jeśli pracownik nie wskazał rachunku IKE lub rachunku w innym PPE, na który można by dokonać wypłaty transferowej. Środki przekazywane są wówczas w gotówce na wskazany rachunek bankowy, ale wyłącznie po potrąceniu podatku od dochodów kapitałowych i kwoty równej 30% składek podstawowych wpłaconych do programu, jaka przekazywana jest do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zapisywana jako składka emerytalna w I filarze.

Wypłata środków następuje w następujących sytuacjach:

• na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat,

• na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55 roku życia,

• w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków,

• na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

Zdjęcie pochodzi z serwisu Flickr.com.