Renty socjalne

Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej i całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu.

Do końca września 2003 r. świadczenie to było przyznawane i wypłacane przez ośrodki pomocy społecznej. Obecnie organem przyznającym rentę jest ZUS, a w szczególnych przypadkach inne organy emerytalno-rentowe, np. KRUS.

Komu przysługuje renta socjalna?

Renta socjalna jest świadczeniem alternatywnym dla osób, które nie nabyły uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy, są osobami niepełnosprawnymi, a perspektywy zatrudnienia w ich przypadku, ze względu na stopień niesprawności, są niekorzystne.

Renta socjalna przysługuje osobie, która:

1) jest pełnoletnia (uwaga! za osobę pełnoletnią uważa się również kobietę, która zawarła związek małżeński po ukończeniu 16 lat, a nie ukończyła 18. roku życia);

2) ma obywatelstwo polskie, zamieszkuje i przebywa na terytorium Polski albo

• jest cudzoziemcem zamieszkującym i przebywającym w Polsce, który posiada:

• zezwolenie na osiedlenie się,

• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,

• zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielone w związku z zamierzonym wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności gospodarczej oraz podjęciem lub kontynuowaniem studiów albo szkolenia zawodowego,

• zgodę na pobyt tolerowany,

• status uchodźcy nadany w naszym kraju lub

• jest obywatelem któregoś z państw członkowskich Unii Europejskiej bądź Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i ma pozwolenie na pobyt w Polsce;

3) jest całkowicie niezdolna do jakiejkolwiek pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

• przed ukończeniem 18. roku życia,

• w trakcie nauki w szkole podstawowej, średniej lub wyższej przed ukończeniem 25. roku życia,

• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Kto przyznaje rentę socjalną?

Renta socjalna może być przyznana na stałe (jeżeli niezdolność do pracy jest trwała) lub na czas określony (jeśli niezdolność do pracy jest czasowa).

O całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanym okresie jej trwania orzeka lekarz orzecznik ZUS w trybie i na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Szerzej piszemy o tym w artykule: „Orzeczenie o niezdolności do pracy”.

Świadczenie rentowe wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a dokładniej jednostka organizacyjna ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się o rentę. Jednostka ta wydaje także decyzję w sprawie przyznania renty.

Wysokość renty socjalnej

Świadczenie rentowe przyznawane jest w stałej wysokości, wynoszącej 84 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Renta socjalna podlega opodatkowaniu, co oznacza, że potrąca się z niej składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Z kwoty renty mogą być także potrącane inne należności wskazane w ustawie emerytalnej (art.139 ust. 1), np. kwoty nienależnie pobranych świadczeń czy sumy egzekwowane na mocy wyroków alimentacyjnych.

Od 1 marca 2010 r. osoba uprawniona do pobierania świadczenia otrzymuje brutto 593,28 zł.
Co roku renta jest waloryzowana na zasadach określonych w ustawie emerytalnej.