Oszczędności emerytalne można zapisać najbliższym

W III filarze do wypłaty zgromadzonych środków można uposażyć wybraną osobę. fot.: sxc.hu

Czy możemy dysponować środkami, które gromadzimy w OFE, IKE i PPE, zapisując je na wypadek naszej śmierci bliskiej osobie? Okazuje się, że istnieje w tej kwestii spora, przewidziana prawem dowolność. Z osobą uposażoną nie musimy nawet być spokrewnieni czy też związani ślubem.

Banki, którym powierzamy nasze oszczędności w tej materii stawiają obostrzenia. Ale środkami gromadzonymi z myślą o przyszłej emeryturze dysponować możemy dowolnie. Zadeklarowaną dyspozycję wypłaty w każdej chwili zmienić lub odwołać. Można też podzielić kapitał między kilka bliskich nam osób.

Środki zgromadzone w OFE po śmierci uczestnika funduszu, jeśli pozostawał on w małżeńskiej wspólnocie majątkowej przekazywane są na rachunek współmałżonka we właściwym OFE. Jeśli nie jest on członkiem żadnego funduszu kwota ta jest mu wypłacana. Drugą połową za życia można zadysponować dowolnie na rzecz wybranej osoby lub kilku osób.

Warto przy tym wskazać procentowy udział, jeśli wyznaczamy kilku uposażonych. Inaczej każdy z nich otrzyma tyle samo. Jeśli jedna z tych osób wcześniej umrze, pozostałym przypadnie odpowiednio wyższa kwota. Jeśli natomiast nie zadysponujemy w żaden sposób naszymi oszczędnościami, wówczas ta druga połowa środków przekazana zostanie do spadku, podobnie jak nasze pozostałe dobra. Spadkobiercy nabędą prawo do tej części kapitału po okazaniu prawomocnego wyroku sądu, uprawniającego do otrzymania spadku.

Tego samego rodzaju dyspozycję wydać można w odniesieniu do oszczędności w IKE. Z tą jednak różnicą, że w przypadku konta emerytalnego dysponujemy całym kapitałem. Niewskazanie uposażonych oznacza, że środki wejdą do spadku. Chyba, że umowę o prowadzenie konta emerytalnego podpisaliśmy z towarzystwem ubezpieczeniowym. Zawarcie umowy ubezpieczenia na życie oznacza, że wskazuje się osobę lub osoby uposażone, a także zawiera taką umowę na okaziciela. Wówczas pieniądze nie wchodzą do spadki. A jeśli takiej osoby uposażonej nie ma, wtedy towarzystwo wypłaci środki najbliższej rodzinie w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Ustawodawca pozostawia nam także pewien zakres swobody w dysponowaniu środkami gromadzonymi w ramach PPE. Możemy więc uposażyć tylko jedną osobę. Nie może to być pracodawca, chyba że jesteśmy z nim spokrewnieni lub spowinowaceni. Niewskazanie uposażonego jest jednoznaczne z przekazaniem środków bliskim, na zasadach typowych dla spadku.

Wypłatę otrzymają w ciągu miesiąca od przedstawienia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po uczestniku programu albo aktu poświadczenia dziedziczenia i zgodnego oświadczenia o sposobie podziału. Jeśli takiej zgody nie będzie, wypłata nastąpi dopiero po wydaniu przez sąd postanowienia o podziale spadku.